Ole su'ega ole Free Prostate-Specific Antigen (f-PSA) ole maatulimanu ole su'esu'ega fa'aonaponei o le urological, o lo'o ta'alo ai se sao taua ile su'esu'ega fa'apitoa ole lamatiaga ole kanesa prostate. O lona taua e le o se mea faigaluega e suʻe ai le tuʻufaʻatasia ae o se faʻaopoopoga taua i le suʻega PSA atoa (t-PSA), faʻaleleia atili le saʻo o suʻesuʻega ma taʻitaʻia faaiuga ogaoga a le falemaʻi, aemaise lava i le fesoasoani e aloese mai faʻalavelave faʻafuaseʻi.
Ole lu'itau autu ile su'esu'ega ole kanesa ole prostate ole le lava ole t-PSA. O le maualuga o le t-PSA (fa'aleaganu'u> 4 ng/mL) e mafai ona mafua mai i le kanesa prostate, ae fa'apea fo'i ma tulaga mama e pei ole Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) ma le prostatitis. Ole mea lea e fa'atupuina ai se "sona efuefu fa'ama'i" fa'apitoa mo t-PSA tau ile va ole 4 ma le 10 ng/mL. Mo tamaloloa i lenei vaega, o le filifiliga pe alu i le prostate biopsy-o se faʻalavelave faʻafuaseʻi e ono aʻafia ai e pei o le toto, faʻamaʻi, ma le faʻalavelave-e faigata. O le tulaga lea e fa'amaonia ai e le su'ega f-PSA lona taua sili.
O le taua tele o le f-PSA o loʻo taoto i lona gafatia e faʻaleleia suʻesuʻega o lamatiaga e ala i le f-PSA i le t-PSA ratio (pasene free PSA). Biochemically, PSA o loʻo i totonu o le toto i ni faiga se lua: fusia i polotini ma leai se totogi. O suʻesuʻega ua faʻaalia i taimi uma o le vaega o le f-PSA e maualalo i tamaloloa e maua i le kanesa prostate pe a faʻatusatusa ia i latou e iai le BPH. O sela leaga e masani ona maua ai le PSA e ulu atu i le toto ma faigofie ona fusifusia, ma maua ai se pasene maualalo o le fua fua. I le isi itu, o le maualuga maualuga o le f-PSA e sili atu ona fesoʻotaʻi ma le faʻalauteleina o mea.
Ole eseesega ole biochemical lea e fa'aogaina ile falema'i e fa'atatau ile pasene ole PSA e leai se totogi. Ole PSA e leai se totogi (fa'ata'ita'iga, i lalo ole 10-15%, fa'atasi ai ma suiga sa'o) o lo'o fa'ailoa mai ai le maualuga o le avanoa e maua ai le kanesa prostate ma fa'amaonia malosi ai se fautuaga mo le biopsy prostate. I le isi itu, o le maualuga o le pasene free PSA (fa'ata'ita'iga, i luga atu o le 20-25%) o lo'o fa'ailoa mai ai le maualalo o le avanoa e maua ai le kanesa, ma fa'ailoa mai ai o le maualuga o le t-PSA e mafua mai ile BPH. I ia tulaga, e mafai e le fomaʻi ona fautuaina ma le mautinoa se taʻiala o le mataʻituina malosi-e aofia ai le toe faia o suʻega PSA ma suʻega faʻafuainumera i luga ole taimi-nai lo le biopsy vave.
O le mea la lea, o le aʻafiaga e tasi e sili ona taua o suʻega f-PSA o le faʻaitiitia tele o biopsies prostate e le manaʻomia. E ala i le tuʻuina atu o lenei faʻamatalaga faʻailoga tagata, o le suʻega e fesoasoani e puipuia ai le toʻatele o tamaloloa mai le faia o se faʻalavelave faʻalavelave latou te le manaʻomia, ma faʻaitiitia ai le gasegase o le maʻi, faʻaitiitia le tau o le soifua maloloina, ma faʻaitiitia ai le popole tele e fesoʻotaʻi ma se biopsy ma le faʻatali mo ona taunuuga.
I tua atu o le 4-10 ng/mL sone lanu efuefu, f-PSA e taua foi i isi faʻaaliga: mo tamaloloa o loʻo faʻatupulaʻia pea le t-PSA e ui lava i se biopsy le lelei muamua, poʻo mo i latou e iai se t-PSA masani ae o se suʻega faʻafuainumera numera. Ua fa'atuputeleina le tu'ufa'atasia i calculators tu'aiga tele-parametric mo se iloiloga sili atu.
I le faaiuga, o le taua o le f-PSA suʻega e le mafai ona faʻateleina. E fa'aliliuina ai le fa'ai'uga t-PSA e le fa'apitoa i se mea e sili atu le mamana ma le atamai fa'amaonia. E ala i le faʻatagaina o le faʻavasegaina o tulaga lamatia i totonu o le sone lanu efuefu, e faʻamalosia ai fomaʻi e faia ni faʻamatalaga sili atu, faʻamaoniga faʻavae faʻamaoniga, mulimuli ane faʻamalosia le tausiga o maʻi e ala i le faʻaitiitia saogalemu o le faʻamaʻi ma le faʻamaʻiina aʻo faʻamautinoaina o tamaloloa e maualuga le lamatiaga e iloa ma biopsi vave.
Taimi meli: Oke-31-2025





