Kalprotektyna kałowa (FC) to białko wiążące wapń o masie cząsteczkowej 36,5 kDa, które stanowi 60% białek cytoplazmatycznych neutrofili. Gromadzi się i jest aktywowane w miejscach zapalenia jelit, a następnie uwalniane do kału.

FC posiada różnorodne właściwości biologiczne, w tym działanie przeciwbakteryjne, immunomodulacyjne i antyproliferacyjne. W szczególności obecność FC jest ilościowo związana z migracją neutrofili do przewodu pokarmowego. Dlatego jest użytecznym markerem stanu zapalnego jelit, pozwalającym określić obecność i nasilenie stanu zapalnego w jelicie.

Przejście od stanu zapalnego jelit do raka może zająć tylko cztery etapy: stan zapalny jelit -> polipy jelitowe -> gruczolak -> rak jelita. Proces ten trwa lata, a nawet dekady, zapewniając wystarczającą liczbę możliwości wczesnego wykrywania chorób jelit. Jednak ponieważ wiele osób nie zwraca uwagi na wczesne badania przesiewowe, wiele przypadków raka jelita grubego jest diagnozowanych w zaawansowanym stadium.

Według wiarygodnych danych krajowych i zagranicznych, 5-letni wskaźnik przeżycia we wczesnym stadium raka jelita grubego może sięgać 90–95%. W przypadku raka in situ (najwcześniejszego stadium), wskaźnik wyleczeń jest bliski 100%. 5-letni wskaźnik przeżycia w późnym stadium raka jelita grubego wynosi mniej niż 10%. Dane te zdecydowanie sugerują, że wczesne badania przesiewowe mają kluczowe znaczenie dla poprawy przeżywalności i wskaźników wyleczeń u pacjentów z rakiem jelita grubego. Obecnie niektórzy eksperci proponują, aby zwykli ludzie poddawali się wczesnym badaniom przesiewowym w kierunku raka jelita grubego po 40. roku życia, a osoby z historią rodzinną lub innymi czynnikami wysokiego ryzyka również powinny poddawać się wczesnym badaniom przesiewowym.

Odczynnik do wykrywania kalprotektynyto bezbolesny, nieinwazyjny i łatwy w obsłudze produkt służący do oceny stopnia zapalenia jelit i wspomagania diagnostyki chorób związanych ze stanem zapalnym jelit (nieswoiste zapalenia jelit, gruczolak, rak jelita grubego). Jeśli wynik badania kalprotektyny jest ujemny, na razie nie ma potrzeby wykonywania kolonoskopii. Jeśli wynik badania jest dodatni, nie należy się zbytnio denerwować. Większość objawów po kolonoskopii to zmiany przedrakowe, takie jak gruczolaki. Zmiany te można skutecznie leczyć poprzez wczesną interwencję.